Theo Chiến lược Phát triển Vật liệu Xây dựng Việt Nam, ngành xi măng cần giảm phát thải xuống dưới 650 kg CO2/tấn xi măng vào năm 2030. Để đạt mục tiêu này, các nhà máy có công suất lớn phải lắp đặt hệ thống phát điện từ nhiệt khí thải, sử dụng tối thiểu 20% tro bay hoặc chất thải công nghiệp, và tăng lên 30% vào năm 2030. Nhiên liệu thay thế dự kiến chiếm ít nhất 15% tổng năng lượng sản xuất clinker.
Nguyên nhân chính dẫn đến phát thải cao
PGS.TS Lương Đức Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam, chỉ ra rằng nguồn phát thải chủ yếu đến từ:
- Nguyên liệu sản xuất clinker.
- Nhiên liệu nung clinker.
- Tiêu thụ điện năng.
Sản xuất xi măng portland – chiếm 99% sản lượng toàn cầu – đặc biệt khó giảm phát thải do đặc tính hóa học của clinker, với 57% CO2 phát thải từ nguyên liệu đầu vào.
Các giải pháp giảm phát thải
- Tận dụng nhiệt thải:
Công nghệ thu hồi nhiệt khí thải có thể giúp các nhà máy tự cung ứng 25-30% điện năng. Hiện tại, 40% nhà máy xi măng tại Việt Nam đã triển khai hệ thống này. - Sử dụng nhiên liệu thay thế:
Thay thế một phần than bằng rác thải có thể giảm đáng kể phát thải CO2. Việt Nam tạo ra khoảng 60.000 tấn rác thải sinh hoạt/ngày, tương đương 6 triệu tấn than cám/năm – một nguồn năng lượng dồi dào nhưng chưa được khai thác triệt để. - Giảm tiêu thụ clinker trong xi măng:
Dù người tiêu dùng còn e ngại, việc giảm clinker và tăng phụ gia thay thế sẽ là hướng đi tất yếu để giảm phát thải.
So sánh các nước trên thế giới và tiềm năng cải tiến
Doanh nghiệp xi măng châu Âu đã tối ưu hóa việc sử dụng rác thải làm nhiên liệu, giúp giảm phát thải xuống khoảng 850 kg CO2/tấn clinker – chỉ thấp hơn Việt Nam một chút (905 kg CO2/tấn clinker). Điều này cho thấy, Việt Nam có tiềm năng lớn để cải thiện nếu ứng dụng hiệu quả các công nghệ và tài nguyên sẵn có.
Kết luận:
Giảm phát thải khí nhà kính trong ngành xi măng là thách thức lớn nhưng khả thi. Với các giải pháp tối ưu như tận dụng nhiệt thải, dùng rác làm nhiên liệu, và giảm phụ thuộc vào clinker, ngành xi măng Việt Nam có thể hướng tới mục tiêu bền vững mà vẫn đảm bảo hiệu quả sản xuất.
Người viết: Elly Nguyen
Sales Manager of Supas Vietnam
+84 369 980 010